Stół - Marta Horbal

-

- Zuza nadal nie ma dzieci, więc będę pilnować cudze – oznajmiła matka.

- Przecież ja też nie mam – wypalił z marszu. - Obydwoje nie mamy.

- Tak, synku, ale…

- Nie, mamo. Obydwoje.

- No tak. Zapomniałam, że jesteście tacy sami.

„Stół” to jedna z tych historii, która oślepia bez sięgania po najcięższe działa. Bez robienia hałasu, moralizatorstwa i przeciągania liny na swoją stronę osiada na dnie duszy i potrafi wrócić ze zdwojoną siłą nawet po wielu tygodniach od skończonej lektury. Nieoczywista, bazująca na fundamencie tematu znanego wszystkim od podszewki. Czy można powiedzieć jeszcze coś nowego o kwestii przerabianej na licznych lekcjach języka polskiego, historii i wiedzy o społeczeństwie?

Pewnie nie, ale z całą pewnością każde kolejne pokolenie może próbować reinterpretować wszelkie napotkane świętości i definicje po swojemu i dobrze, że tak właśnie jest. Buntownicy zwykle stoją jednak na wysokich fasadach, głośno wykrzykując swoje hasła, by zostać usłyszanym. Marta Horbal znalazła swoje miejsce gdzieś pośrodku i to w dodatku bardziej jako spokojny obserwator niż nieposkromiony wywrotowiec istniejącego ładu. Być może to znak naszych czasów, że to, co szokujące już się przejadło i nie ma mocy dawnego oddziaływania. Dzisiaj, aby dotrzeć do odbiorcy trzeba mówić szeptem, powoli odkrywając karty, dozować świadomie napięcie. Autorka zaskakuje dojrzałością i celnością swoich spostrzeżeń, co zdumiewa w przypadku tak młodej debiutantki.

Moją uwagę zwróciła nie tylko precyzja, z jaką Marta Horbal posługuje się językiem, ale i fakt, że dzięki jakości tej prozy kontakt z tą książką staje się wymagającą erudycji przyjemnością. „Stół” jest powieścią statyczną i z pewnością wymaga większej atencji ze strony czytelnika. Nie trafi do tych, którzy boją się zmian i mają zamknięte umysły. Trzeba ją czasem odłożyć, przemyśleć kawałek własnego życia i dopiero pójść dalej. Cenię autorkę za odwagę ukazania naszej polskiej rzeczywistości bez drwin i gry na najprostszych emocjach. Literacka podróż z tą debiutantką jest bolesnym wyznaniem grzechów i zaniedbań zgromadzonych przez całe lata. Sądzę, że w zależności od wieku, posiadanych doświadczeń, a nawet miejsca zamieszkania może być różnie odebrana. To, że jest tak różnorodna kulturowo cenię w niej najbardziej. Zaskakujące zakończenie dopełnia całości i sprawia, że satysfakcja z tego spotkania znacząco wzrasta. Nie wiem, czy rozwiązuje wszystkie problemy, ale z pewnością jest wyrazem szerokiego horyzontu piszącej. Mam nadzieję, że Marta Horbal nie poprzestanie na tej jednej historii. Jeśli młode pokolenie ma taką moc, niech zasypie rynek wydawniczy jak najprędzej.

Dzień dobry! Witam Państwa serdecznie w miejscu, gdzie pierwsze skrzypce gra moja największa pasja – literatura. Kocham czytać. Książki pomagają mi przetrwać trudne chwile, ale i są ze mną w momentach radosnych, kiedy oddycham pełną piersią. Dzięki obcowaniu z innymi ludźmi o podobnych zainteresowaniach czuję się szczęśliwa i spełniona. Blog Pod Małym Aniołem to przestrzeń dla ludzi życzliwych, lubiących siebie i świat. Każdy pozostawiony w postaci komentarza ślad niech będzie dowodem na to, że literatura łączy, a nie dzieli. Mimo różnic niech w magiczny sposób sprawia, że chcemy się rozwijać i wciąż na nowo definiować naszą rzeczywistość. Zapraszam w tę podróż wszystkich lubiących czytać. Dobrego dnia:-) Kasia Łukaszczyk

Komentarze

  1. Marta Zinkel1 października 2021 13:56

    Mnie już zachęcać nie trzeba. Podoba mi się to, że w książkach każdy patrzy na coś innego, coś co jemu wydaje się istotne. Dlatego możemy interpretować każda historię na swój sposób. To jest piękne :)

    OdpowiedzUsuń

Prześlij komentarz

Popularne posty z tego bloga

Moja kuzynka Rachela - Daphne du Maurier

-
Obraz
Mój nauczyciel z Harrow, kiedy chodziłem do piątej klasy, powiedział nam kiedyś, że prawda to coś, czego nie można dotknąć ani zobaczyć, że czasem się na nią natykamy, lecz jej nie rozpoznajemy, a odkrywają ją tylko ludzie starzy, bliscy śmierci, albo czasami bardzo młodzi i bardzo niewinni. Zastanawiam się, ile osób, które sięgnęło po „Moją kuzynkę Rachelę” poświęciło chwilę, aby dowiedzieć się czegoś o autorce tej książki. Daphne du Maurier na czarno- białym zdjęciu pochodzącym z 1930 roku (Edward Gooch) wygląda zupełnie niepozornie, jeśli tylko patrzeć na nią oczami kogoś, kto ma pełne prawa wyborcze, możliwość podjęcia pracy zarobkowej oraz podejmowania swobodnych decyzji o swoim życiu. Jeśli jednak umiejscowimy tę fotkę na osi wydarzeń historycznych, szybko dojdziemy do wniosku, że już sam aparycja Daphne świadczy o jej nietuzinkowości i odwadze. Córka aktorskiej pary, wnuczka pisarza i karykaturzysty George du Maurier, siostra Angeli du Maurier znanej z autobiografii o wiele znac
Czytaj więcej

Balladyna - zbiór opowiadań różnych autorów

-
Obraz
  Mam wiele imion i wiele twarzy. Nie tak łatwo mnie rozpoznać, chociaż schematy mojego działania od wieków pozostały niezmienne. Potrafię schować się za cienką powłoką eterycznej blondynki, by za chwilę swobodnie przeistoczyć się w starego, obleśnego starca z dziwacznym uśmiechem. Oszukam Cię z łatwością, wbiję ostrze noża w chwili, kiedy najmniej tego się spodziewasz. Na pożegnanie zostawię Ci szeroki uśmiech zwycięzcy. Jestem inteligentna i sprytna, chociaż zwykle kieruję się jedynie instynktem łowcy. Na imię mi Balladyna. Na imię mi Beata. Na imię jakkolwiek tylko zechcesz.... Pod grubą warstwą makijażu skrywam swoje piętno. Nie zobaczysz go, jeśli nie wiesz z góry, czego szukać. Kiedy zaspokoję swe żądze i krew spłynie wolnym strumieniem po dłoniach, nawiedzają mnie sny. Są gęste i mroczne, lepkie od niewypowiedzianych słów moich ofiar. Brodzę w nich w męczarniach, czekając każdego następnego poranka. Dojdę do wyznaczonego celu obnażając kły dla tych, którzy staną mi na drod
Czytaj więcej

Spacerujący z książkami - Carsten Henn

-
Obraz
- Mogłaby mi pani polecić jakąś książkę? Ursel Schafer, która je zadała, świetnie wiedziała, co wyróżnia dobrą książkę. Po pierwsze, była tak zajmująca, że Ursel czytała ją w łóżku, dopóki nie zasnęła. Po drugie, przynajmniej w trzech, choć lepiej czterech miejscach doprowadzała ją do łez. Po trzecie, liczyła nie mniej niż trzysta stron, ale nigdy więcej niż trzysta osiemdziesiąt, a po czwarte okładka nie mogła być zielona. Gdyby książki były prawdziwymi ludźmi, „Spacerujący z książkami” z pewnością byłby osobą, która już na pierwszy rzut oka nie przystaje do reszty społeczeństwa stojącego w kolejce po chleb, podróżującego zatłoczoną kolejką, czy wybierającego na targowisku najpiękniejsze pomidory. To byłby ktoś odziany w za długie swetrzysko i spodnie dzwony (koniecznie sztruksowe) z wyszytym kwiatem na lewym udzie. Jej/jego za długa, nierówno przycięta grzywa opadałaby na oczy chronione przez grube, rogowe okulary. Do tego cieniutki, kolorowy jak barwny motyl szalik swobodnie zapląta
Czytaj więcej

Kwadrans - Emilia Kiereś

-
Obraz
Czy masz kwadrans? Piętnaście minut to raczej niewiele czasu, jednak czasami nawet drobna chwila napędza ogromne zmiany w całym naszym życiu. To co minęło zazębia się z tym co jest aktualnie i tym, co stanie się w odległej przyszłości. Wszyscy mamy swój moment zwany inaczej życiem. Część z nas chłonie wszystkimi zmysłami każdy mijający dzień, inni spoglądają na swój świat zza grubej szyby. Zdarza się, że choroba odbiera nam powoli siły, pamięć, wszystko to, co stworzyliśmy w pocie czoła sądząc, że jeszcze zdążymy się nacieszyć zgromadzonym majątkiem. „ Podobno każdy człowiek ma swój zegar, który odmierza jego czas. Nikt nie może na niego wpłynąć; nikt nie wydłuży sobie swojego czasu ani go nie skróci - każdy ma go tyle, ile mu dano. Zegarmistrz Zegarmistrzów sprawuje pieczę nad wszystkimi zegarami i dba o to, żeby działały jak należy. Dlatego trzeba zaufać. Ktoś czuwa nad naszym czasem. Nie możemy zrobić więcej, niż jest nam pisane”. Emilia Kiereś należy nie bez p
Czytaj więcej

Sen o okapi - Mariana Leky

-
Obraz
  W życiu chodzi przede wszystkim o jedno- powiedział raptem. - Chodzi o to, żeby nawiązać intymną relację ze światem. Intymność ze światem- powtórzył- czyż to nie piękne? Okapi leśne zamieszkują niezwykle ograniczoną przestrzeń Afryki centralnej. Według Wikipedii malusieńki obszar występowania tego gatunku ssaka ograniczony jest ze wszystkich stron naturalnymi barierami takimi jak lasy bagienne, czy sawanny Sahelu. Jakby przyroda sama chciała ukryć swój sekret przed spojrzeniem ludzi, którzy nie będą w stanie go docenić. Europejczycy, postrzegający świat przez pryzmat nauki, przez wiele lat wysłuchiwali historii o afrykańskim jednorożcu nie mogąc zweryfikować tej wiedzy w praktyce. Niezwykłe zwierze, zbudowane w ich głowach jedynie ze słów tubylców, ukazało się białemu człowiekowi dopiero w 1900 roku. Nie zawsze wystarczy bowiem racjonalizować, czasami trzeba najpierw poczuć. Dokładnie tak właśnie jest ze „Snem o okapi”. Po tę książkę może sięgnąć każdy, ale nie wszyscy dostrz
Czytaj więcej

Ósme życie (dla Brilki). Tom 2 - Nino Haratischwili

-
Obraz
„Ósme życie” to książka wyjątkowa, której nie sposób przeczytać byle jak, w biegu. Potrzebuje skupienia, cieszy i chwili, w której spotkamy się wreszcie sam na sam ze swoimi myślami. Z samym sobą. Powieść obejmuje aż sto lat smutków, nieszczęść, ale i krótkotrwałych chwil szczęścia i beztroskiej radości. Ogromną siła tej powieści jest doskonałe tłumaczenie, niczym nie zmącona czystość przekazu myśli autorki. Pierwszy tom wstrząsnął mną tak gwałtownie, że z żalem czytałam ostatnie już strony. Plastyczny język i emocje, które jestem w stanie dzielić z bohaterami sprawiły, że każdy fragment stał mi się bliski. Drugi tom sprawił, że zaczęłam zastanawiać się nad tym, dlaczego tak mało wiem o Gruzji. Czy to nie dziwne, że moja wiedza o tym kraju wyniesiona ze szkoły jest aż tak skromna? Przecież o Stanach Zjednoczonych wiem tak wiele, chociaż dzieli nas dziesięciogodzinny lot samolotem, mentalność, postrzeganie otaczączającego świata. Nino Haratischwili otworzyła mi oczy. Gr
Czytaj więcej

Dziewczyna z sierocińca - Joanna Parasiewicz

-
Obraz
Tego nie pojmuję: zawsze się znajdzie ktoś, kto będzie chciał wiedzieć, o czym ktoś inny myśli, a to jest głupie pytanie, ponieważ nawet najszczersza odpowiedź, ale bez związku z pytającym, będzie tą niewłaściwą. Wyobcowanie jest jak podstępna choroba. Do niektórych osób przychodzi jak niezapowiedziany gość, który staje w drzwiach z walizką w dłoni i informuje, że odtąd zawsze będziecie już razem. Bez pytania rozkłada swoje rzeczy w szafie i zajmuje ulubione miejsce w fotelu. U innych jest po prostu częścią istnienia i trwa niezmiennie od pierwszego do ostatniego oddechu. Osamotnienie może rozlewać się po całym ciele, odbierać chęć poruszania, myślenia i jakiegokolwiek działania. Byle tylko móc zamknąć oczy i umościć się wygodnie w swoim bezpiecznym kokonie. Zdarza się, że pojawi się ktoś, kto będzie w stanie rozpalić maleńką iskrę nadziei, wznieci poczucie, że nie wszystko stracone i warto ten jeden, jedyny raz zrobić malutki krok naprzód. Przecież zawsze istnieje szansa, że gdzieś t
Czytaj więcej

Kochankowie burzy. Panna z Jaśminowa - Elżbieta Gizela Erban

-
Obraz
Bardzo trudno napisać mi opinię o książce, której poprawiona wersja została wydana już po śmierci Autorki. Z jednej strony czuję ogromną radość, że udało się ziścić to marzenie, a z drugiej ogarnia mnie smutek, że nie możemy cieszyć się tą chwilą razem… Elżbietą Gizelą Erban zachwyciłam się w poprzednim roku, kiedy to otrzymałam propozycję zaopiekowania się „Fatalnym zauroczeniem”. Gdyby nie upór osoby pracującej w wydawnictwie Videograf, nigdy nie przeczytałabym tej powieści. Sam tytuł wydawał się już odstawać od moich upodobań, jednak już po lekturze pierwszego rozdziału wiedziałam, że mam do czynienia z twórczością nietuzinkową, realizowaną przez osobę dojrzałą i mającą coś ciekawego do powiedzenia. To, czy utożsamiam się z tym konkretnym sposobem myślenia jest rzeczą zupełnie inną. Liczył się przede wszystkim rys indywidualizmu i język, który tak bardzo zmienił się od czasów młodości naszych dziadków . Moim zdaniem żaden ze współczesnych twórców nie będzie już w stanie go naśladow
Czytaj więcej

Trzy kobiety - Joanna Jax

-
Obraz
- Zobaczysz, Lucynko, kiedyś wszystko się zmieni. Każda kobieta godna jest szacunku i dobrego życia, bez względu na urodzenie. Trzeba tylko dać im szansę. „Trzy kobiety” to powieść teoretycznie przenosząca czytelnika do czasów bardzo odległych. Takich, w których świat w bardzo prosty sposób dzielił ludzi na bogatych i biednych, dobrze urodzonych i tych nie mających nawet kawałka chleba na jutrzejsze śniadanie. Po ulicach miast dostojnym krokiem spacerowały wtedy matrony odziane w wytworne toalety. Eteryczne niczym motyle, za to całkowicie zależne od decyzji mężczyzn, którzy pojęli je za żony. W tym samym czasie ich niepiśmienne służące szorowały podłogi i marzyły, by wyrwać się do miejsca, w którym chociaż przez chwilę można by zaznać wytchnienia od monotonnej rzeczywistości i ciężkiej, fizycznej pracy. Pytanie brzmi, czy początek dwudziestego wieku tak bardzo różni się od tego momentu, w którym znajdujemy się obecnie? Początkowo odpowiedź wydaje się oczywista. Współczesne kobiety pos
Czytaj więcej

Trzy godziny ciszy - Patrycja Gryciuk

-
Obraz
Wszystko na nic. Nic nie wymodliłam, niczego nie wywalczyłam. A zapotrzebowanie na miłość nigdy nie maleje. Nigdzie i u nikogo. Miejsce, w którym znajdujemy się w danym momencie życia zawsze daje szansę, by unieść głowę i spróbować spojrzeć przed siebie. Każda trudna sytuacja, problem, z którym spotykamy się po raz pierwszy buduje nie tylko nasze doświadczenie, ale i obarcza wiedzą. Zdaje się, że ludzie obyci z literaturą wielokrotnie dotknęli czyjegoś bólu, zagubienia, czy odejścia. Można więc domniemywać, że takie muśnięcia cudzych emocji sprawią, że w chwili własnej próby będą czuli się przygotowani na spotkanie z najgorszym. Zapominamy jednak, że lustrowanie, nawet najdokładniejsze, nie oznacza faktycznego poznania i przeżycia. Książki sprawiają, że nabywamy moc wielokrotności pierwszego oddechu. Spowalniają sam proces odchodzenia w niebyt, bo współodczuwając, jesteśmy nie tylko sobą, ale i po trosze innymi. To tak jak z promieniami słonecznymi ogrzewającymi nie tylko n
Czytaj więcej